مجلهی موسیقی ملودی: کنسرت گروه دستان از تاریخ ۱۹ تا ۲۵ خرداد ماه سال جاری در تهران برگزار شد. این گروه با وجود «رجیب چاکرابورتی» نوازندهی هندی موسیقی هند را در ایران معرفی کرد. به همین بهانه، دکتر «پیمان ناصحپور» فرزند استاد «نصراله ناصحپور» مطلبی را نگاشته است که در ادامه میخوانیم:
« کهنگی تبادل فرهنگی دو فرهنگ باستان ایران و هندوستان به پیش از اسلام بر می گردد. در روایت های تاریخی – جدا از اینکه این روایات تا چه مقدار به حقیقت نزدیک باشد – آمده است که پادشاه ایران، بهرام گور بنا به درخواست مردم ایران از پادشاه هندوستان می خواهد دوازده هزار نوازنده به ایران بفرستد تا آنها برای مردم بنوازند و مردم ایران را شاد کنند. آنهایی که با موسیقی هند آشنایی دارند، به خوبی می دانند که موسیقی کلاسیک هند به دو گروه موسیقی شمال هند یا «هندوستانی سانگیت» و موسیقی جنوب هند یا «کارناتیک سانگیت» بخش می شود و موسیقی شمال هند، بنا بر نظر بسیاری از پژوهشگران موسیقی به شدت تحت تاثیر موسیقی ایران است و بسیاری از این تاثیرها با نماد شاعر هندی پارسیگوی، امیر خسرو دهلوی (۶۵۱ – ۷۲۵ هجری قمری) به عنوان سازنده ی ساز طبلای هندی و مخترع سبک خیال و ترانه در موسیقی هندی و در نهایت به عنوان پدر موسیقی قوالی مطرح می شود.
از طرفی دیگر حضور راگاهای هندی در ردیف موسیقی ایرانی مثل رامکلی، دناسری، راک کشمیر، راک هندی و راک عبدالله نیز نشان از تاثیر موسیقی هندی بر موسیقی دستگاهی ایرانی دارد.
در این میان شاید اولین چیزی که به ذهن برسد، آوردن سازهای موسیقی هندی به موسیقی پاپ ایران پیش از انقلاب از سوی «عباس مهرپویا» (۱۳۰۶ تهران – خرداد ۱۳۷۱) خواننده و آهنگساز ایرانی است. اگر کسی به کارهای عباس مهرپویا گوش کند حضور سازهای هندی مانند سه تار هندی، طبلای هندی، سارنگی، دهلک و … می شود. جا دارد اینجا از دو هنرمند دیگر که مانند مهرپویا برای یادگیری موسیقی هندی، جور هندوستان را کشیدند و به آن سرزمین عجایب سفر کردند نامی ببریم:
۱- شاپور (ابو الفضل) رجبی، نوازنده ی سه تار هندی و شاگرد استاد «آرویند پاریکه» که از قدیمی ترین شاگردان استاد ولایت خان است. شاپور رجبی چند سال پیش به دلیل بیماری سرطان درگذشت.
۲- علی بروجردی، نوازنده سه تار هندی، از شاگردان استاد عثمان خان که از کارمندان عالی رتبه شرکت نفت بود. علی بروجردی در اوایل انقلاب نواری را باهمراهی و نوازندگی طبلای درشن آنند درآورد و چندین کنسرت موسیقی هندی نیز در ایران اجرا کرد.
در اینکه در چند دهه اخیر بسیاری از موسیقیدانان ایرانی مسحور زیبایی موسیقی هندی شده اند و حتی در موسیقی ایرانیشان رنگ موسیقی هندی دیده می شود شکی نیست (به عنوان مثال گوش کنید به یکی از تکنوازی های تار محمد رضا لطفی در دستگاه چهارگاه) ولی پس از انقلاب، اولین کسی که از طبلا به صورتی آشکار در همراهی ساز خود استفاده کرد، نوازنده ی خوش ذوق سه تار ایرانی، «مسعود شعاری» است که همواره مشغول به سیر در موسیقی های گوناگون کشورهای همسایه بوده است. بدیهی است که مسعود شعاری با نوازندگی زیبای خود و با استفاده از طبلای هندی درشن آنند، حضور موسیقی هندی را در ایران پررنگ تر کرد.
این یادداشت کوتاه را که به بهانه ی کنسرت گروه دستان در تالار وحدت ایران قلمی شد با این نکته به پایان می برم که استفاده از ساز سارود هندی در گروه دستان به سرپرستی حمید متبسم نشانه ی دیگری از حضور موسیقی هندی در موسیقی ایرانی پس از انقلاب است.»
- دکتر پیمان ناصحپور/ مجلهی موسیقی ملودی